Նոր տարվա հետ կապված ավանդույթներն ու սովորույթները ցույց են տալիս, թե ինչքան նման են մեր մոլորակի ազգերն ու ժողովուրդները և ինչքան տարբեր: Տարբեր ժամանակներում հայերն ունեցել են երեք նոր տարի, որոնք կոչվել են Նավասարդ, Ամանոր կամ Կաղանդ: Դեռ վաղնջական ժամանակներում հայերը (և ոչ միայն) նոր տարին նշում էին գարնանային գիշերահավասարի օրը` մարտի 21-ին: Բնապաշտական ժամանակներում այս տոնը ընկալվում էր ոչ միայն որպես Նոր տարի, այլև բնության զարթոնքի խորհրդանիշ: Այդ օրը բոլոր գավառներում տոնախմբություն էր, բոլոր տաճարներում տոնական ծիսակատարություններ էին, բոլորը աստվածներին զոհեր էին մատուցում` ակնկալելով լավ ու բերքառատ տարի:
Հայոց երկրորդ Նոր տարին նշվում էր Նավասարդի 1-ին (օգոստոսի 11-ին. Նավասարդ հենց թարգմանաբար նշանակում է Նոր տարի): Սա իրավամբ կարելի է համարել նաև հայոց ծննդյան օր. հենց այս օրը Հայկ նահապետը (որ հետագայում աստվածացվեց hայոց մեջ) Հայոց ձորի ճակատամարտում սպանեց Բելին և հիմք դրեց հայոց ինքնության: Ճակատամարտը տեղի է ունեցել մթ
...
Կարդալ ավելին»